S’Acadèmia de su Sardu APSsi-nd’alligrat chi su Cossizu comunale de Ballau apat aprovadu sa Norma campidanesa de Su Sardu Standard cun delìbera nr 30 de su 22.08.2023
Dae como in susu at a èssere custa sa norma de riferimentu pro totu sas comunicassiones in sardu campidanesu de su Comunu de Ballau.
Dae sa publicassione de su lìberu Su Sardu Standard (ghennarzu 2019) a s’aprovassione (22.08.2023) che sun passados bàtoro annos, chi sun serbidos pro intèndere resonos e collire pàrreres subra de custa proposta, mustrande goi, dae parte de su Comunu, s’idea de fàghere sa cosa in manera democràtica.
Sa norma aprovada su 22.08.2023 est su resurtadu de sa prus chirca noa iscientìfica e de s’istùdiu de unu fiotu de istudiosos chi an fatu pròpia sa metodologia iscientìfica acadèmica de su istimadu Prof. Eduardo Blasco Ferrer, zai dotzente de Limbìstica sarda a s’Universidade de sos Istùdios de Casteddu. Su Sardu Standard, pro custu, subra sas istigas de Blasco Ferrer, est su frutu de una chirca e de unu tribàlliu iscientìficu, chi sa balididade est cunfirmada dae sa literadura sarda. Dae sèculos custa literadura si mustrat e caminat a duas cambas: sa de su campidanesu e sa de su logudoresu, e custu est capitadu de sesi, ca l’an chèrfidu sos Sardos, chi in s’istòria an sèmpere seberadu de sighire custu caminu. Fin sos Sardos etotu chi nos an inditadu su caminu chi nois semus sighinde!
Custu solu est su caminu chi nos tocat a fàghere: una limba sarda, e torramus a nàrrere una, cun duas normas, sa norma campidanesa e sa norma logudoresa, sighinde sos inditos de sa literadura e sa boluntade de sos Sardos. Unu caminu paris chi respetat sas diferèssias e sas richesas de sa limba e no una limba fraigada e serrada inintro unu standard chene istòria e chene literadura chi sos Sardos no an a cumprèndere mai.
Campidanesu e logudoresu an cadaunu sa bellesa e sa dinnidade sua. Ambasduas an un’istòria e una literadura, una sienda manna e larga chi depet èssere sa pranta inue fundare sa polìtica limbìstica democràtica aberu e de aunione.
Pro como non bi sun sas condissiones pro seberare una norma sola, nen s’agatat una leze italiana o europea chi nos oblighet a lu fàghere e non b’est mancu unu balanzu polìticu. Si apompiamus s’istòria, sos Sardos an seberadu sas duas normas, comente nos dimustrat sa literadura sarda, e custu no est istadu mai de istrobbu pro nos cumprèndere apare, nen podet blocare s’unidade de su pòpulu sardu in peruna manera, comente nos dimustran sos assempros internassionales.
S’idea de una polìtica limbìstica de unu istandard cun duas normas est modernu e democràticu e respetat sos inditos de sa leze 482/99 de s’Istadu Italianu chi chistionat de minorias limbìsticas istòricas e duncas de logudoresu e de campidanesu, pro su sardu, e non de àteros imbentos limbìsticos cun impòsitos a malagana o de una manera sola de la faeddare.
Narande custu nois no est chi non cherimus chi si potat o depat arribbare unu cras a una norma ebia, antzis semus de su pàrrere chi sos Sardos depan triballiare totus paris pro arribare pròpriu a una norma sola, ma custa depet essire a campu dae sos chi faeddan su sardu e non depet èssere su frutu de chie si-l’imbentat sètidu in d-una mesa. In custu modu respetamus su chistionare de totus e sa norma est frutu de sos pessos e de sa limba de su pòpulu. Custa est democratzia limbìstica.
Duncas nos paren foras de su tempus e contra de sa democratzia pessos comente «una limba, una nassione», foras de s’istòria e fizas de su peus centralismu limbìsticu a sa moda de Napoleone, pro non chistionare de tirannia. Sa Sardìnnia chi cherimus nois tenet medas culturas e est rispetosa de sas richesas limbìsticas de su logu sou.
Diemus chèrrere chi su tretu de caminu chi semus faghende sighet, cun sos àteros passos e chi s’impìnniu de su Comunu de Ballau potat sighire finas in sa legisladura noa e chi sos àteros comunes puru èsseren postu fatu a su bonu assempru de su de Ballau.
PAULI (CA), 07/09/2023
Su sòtziu culturale
Acadèmia de su Sardu APS
