Antonio Garau

Antonio Garau

(Aristanis 1907 – 1988)

E

st s’iscritore de cumèdias prus de importu in limba sarda de su 1900. Comintzat sos istùdios a Santu Lussurzu, in su cullèziu de sos Salesianos, ma a 14 annos lassat pro torrare a domo e azuare in sa butega de su babbu. Sighit a istudiare pro contu sou a s’acostare a su teatru. Diat chèrrere andare a s’Accademia delle belle Arti de Roma, ma mancari no l’esserat agradèssidu li tocat de abarrare in Aristanis pro azuare su babbu. Antoni est befajolu e abizu e meda àbile a fàghere rìere sa zente. Sighit a andare peri sos teatros de Aristanis, comintzande a fàghere s’atore de sas cumèdias de Pitzente Melis (Ziu Paddori, Su bandidori, L’onorevole a Campodaliga).
Fut su tempus de su Fascismu. E in cussu tempus, in su 1934, Antoni Garau iscriet sa prima òbera: Is campanas de Santu Sadurru. Sa prima cumèdia intre àteras 12 chi at a iscrìere in chimbant’annos.
Sa segunda gherra mundiale truncat sa vida sotziale de sa Sardìnnia, gai comente cudda culturale e teatrale: sas bombas arruinan sos teatros prus mannos de sa Sardìnnia e sos chi si sarban abarran serrados. Ma Garau sighit a iscrìere: Peppantiogu s’arricu (1936), Pibiri sardu (1943), Sonnu trumbullau (1945). Est cun Basciura (1950) chi Garau lompet a sa punta prus arta de s’òbera sua:        Antonio Garau […] è riuscito a cogliere dal vivo la gente umile della società contadina del Campidano di Oristano, descrivendo, con terragno umorismo e lingua saporosa, i suoi compaesani, che accettano, senza tanti lamenti, cioè senza coscienza di classe, la precarietà della loro condizione umana. […] Crediamo di poter indicare in “Basciura” […] il miglior frutto della lunga attività teatrale del Garau.” 17.
Sas cumèdias de Garau binchen unu muntone de prèmios, a comintzare dae su Prèmiu “Grazia Deledda” in su 1950 cun Basciura, e sighinde cun su Prèmiu Otieri cun Giuseppi e Maria (1972), cun Sa corona de zia Belledda (1975) e su Mundu de Ziu Bachis (1979), intrande in disafiu pro su primu postu, in custos ùrtimos annos, cun Sarbadore Ànghelu Spano (a.), isteddu naschente de su teatru sardu.
Cando Garau pentzaiat de iscrìere una cumèdia si bisaiat in su logu inue s’iscena si depiat fàghere e bi andaiat in chirca de donzi mìminu particulare. Andaiat in chirca de sas tradissiones de su logu, iscurtaiat sa zente faeddande e registraiat, una pro una, sas peràulas antigas, sas maneras de nàrrere, sos ditzos chi posca finian a manu de intro de sas cumèdias suas.
Totu sos sardos depen riconnòschere chi su tribàlliu de Antoni Garau at azuadu sa limba e su teatru sardu-campidanesu a si muntènnere biu in tempus de turmentu, inue sa limba sarda fut perdende s’importu chi aiat sèmpere àpidu in sa vida de donzi die e in sa cultura.
In su 1990 s’aministrassione cumonale de Aristanis dat su nòmene de Antoni Garau a su Teatru tzìvicu  e in su 1998 li dat su nòmene fintzas a sa carrela inue est nàschidu.

BASCIURA

Primo atto

(A sipario chiuso, si ode il suono della tromba e la voce del banditore).

Tabedda
E chi si ghètta’ sa grida, po ordini de su sindigu Massiminu Busciotta, po arregodai a tottu’ is conzilleris, de una parti e de s’attra, ca custu merì, a sa cabad’ ‘e su soi, s’accòrrada su conzillu comunali me in sa domu de su vicariu, poita su monacipiu nd’esti acabau de arrui arise’ notti.
Chi non fezzanta de mancu de intervenni e de accuitai a assottì, ca su secretariu nc’hiad’a bolli torrai andai nottesta etottu, po no’ dd’incassillai s’unda. S’avvertinti tottu’ cuddus chi teninti bestiamini fora’ de bidda de nci dd’arziai a su cuccuru de Santu Srabadoi, poita su frumini esti sempri crescendi e is arias non portant’ ogu de scampiai!

Scena

Stanza a pian terreno in casa del parroco. In fondo a sinistra una finestra con inferriata che dà sulla strada. In fondo a destra la comune. Nella parete di sinistra una porta che dà alla cucina e all’appartamento del parroco. Nella parete di destra un’arcata che, attraverso un andito, conduce alla sagrestia, e più in avanti, in primo piano, una porticina per la quale si accede al campanile. Sulle pareti quadri di santi e un crocifisso. Al centro un tavolo e alcune sedie.

Si ode bussare ripetutamente

Tabedda
(dopo un po’, dalla finestra) Aspettidi, ca provu a zerriai de custa fentana! (gridando) O su vicariu!! – Mi pàridi spantu chi non ci siada nisciunus! Sìgada a picchiai, su secretariu! – O su vicariu!! Su tiaulu ‘e chi dd’hiada! ge esti bellu a intendi!!

Parroco
(da dentro) Subitu! – Maria Candelera, no’ intendis ca funti picchiendi?

Tabedda
Aprèxiada, ca c’esti su secretariu!

Parroco
Aspettai un momentu! (affacciandosi alla porta di sinistra e chiamando) Maria Candelera!!… Innui hadessi sticchìda custa femina! (bussano più forte) – Subitu! subitu!!… Ah! Deus benedittu! (scompare dietro la comune per andare ad aprire, attraverso una piccola anticamera, la porta di ingresso).

Segretario
(da fuori) Buona sera, reverendo!

Parroco
Oh! signor segretario!… Avanti, avanti! – E tui, Tabedda, no’ intras?

Tabedda
Nòssada, ca depu acabai de ghettai sa grida… […]

Cumparti

Share on facebook
Facebook
Share on whatsapp
WhatsApp
Share on email
Email

Unu progetu cun su contribudu de sa Fondazione di Sardegna

Còmpora su lìberu de
SU SARDU, LÌNGUA
DE EUROPA